Oświetlenie LED – wady i zalety

Jak ocenić, co wniosło w nasze życie oświetlenie LED? Wady i zalety tego rozwiązania, zestawione ze sobą, pokazują jedno: na naszych oczach dokonała się rewolucja w dziejach oświetlenia. Takie stanowisko przedstawił podczas swojego wystąpienia na konferencji TED w 2013 roku inżynier Gary Allen. Czy warto kupić lampy LED? Jakie dokładnie zalety ma tego typu oświetlenie i czy posiada jakiekolwiek wady? Jeśli chcesz poznać odpowiedzi na te pytania, zapoznaj się z artykułem.

Aby zrozumieć przyczynę wspomnianego stanowiska Allena, warto w skrócie prześledzić historię radzenia sobie ludzi z ciemnością. Na samym początku tych dziejów, miliony lat temu, człowiek nauczył się panowania nad ogniem i zaczął rozjaśniać mrok z pomocą ogniska. Kolejnymi wymagającymi płomienia sposobami poskramiania ciemności były kaganki, czyli naczynia na olej, później zaś świece pszczele, łojowe, stearynowe i parafinowe. Następnie na miejskich ulicach pojawiło się oświetlenie gazowe, a wnętrza domów zaczęto rozjaśniać lampami naftowymi.

Za pierwsze źródło światła nie potrzebujące płomienia uznaje się żarówkę wynalezioną przez Thomasa Edisona. Była ona rewolucyjnym wynalazkiem, trzeba jednak pamiętać, że podobnie jak poprzednie rozwiązania większość energii zamieniała nie w światło, tylko w ciepło. Lampy fluorescencyjne (świetlówki) stworzone w 1935 roku przez Arthura Comptona z General Electric również emitowały znaczną i zupełnie zbędną ilość ciepła.

Technologia LED jest znana od lat 60. XX wieku, ale dopiero w XXI wieku zaczęto ją powszechnie stosować. Jej rewolucyjność polega przede wszystkim na tym, że dzięki zjawisku elektroluminescencji zamienia energię elektryczną bezpośrednio w światło oraz w porównaniu z żarówką prawie nie wytwarza ciepła.

Wydajność energetyczna

Skrót LED oznacza light-emitting-diode, czyli diodę elektroluminescencyjną. Nazwa ma oczywiście związek ze wspomnianym zjawiskiem elektroluminescencji, czyli bezpośrednim przekształcaniem energii elektrycznej w światło. Dzięki temu, że w diodach LED większość energii, około 80%, zamienia się w światło, ich wydajność znajduje się na znacznie wyższym poziomie niż żarówek emitujących duże ilości ciepła.

Oszczędność

Koszt opraw LED jest wyższy niż tradycyjnych żarówek. Nie oznacza to jednak, że będą one mniej oszczędnym wyborem. Oprawy LED są znacznie tańsze w użytkowaniu, ponieważ – jak już wskazaliśmy – większość energii przekształcają w światło, a nie ciepło. Ich skuteczność świetlna wyróżnia się więc na tle innych źródeł oświetlenia. Oszczędności związane z decyzją o montażu opraw LED zamiast żarówek są szczególnie zauważane przez właścicieli obiektów o znacznym metrażu – zakładów produkcyjnych, sklepów wielkopowierzchniowych czy hal magazynowych. Zarządca lub właściciel budynku może spodziewać się rachunków za prąd wynoszących około 80% mniej niż w przypadku oświetlenia tradycyjnymi źródłami światła.

Ekologiczność

Do wyróżniających oświetlenie LED zalet należy również jego ekologiczność. Wiąże się ona głównie ze zużywaniem przez opisywane lampy znacznie mniejszej ilości energii niż w sytuacji zastosowania innych źródeł światła. Ponadto do wyprodukowania diod LED nie stosuje się rtęci ani innych substancji mogących zaszkodzić kondycji środowiska.

Żywotność

Źródła światła wykonane w technologii LED charakteryzują się również długim czasem pracy. Działają średnio od 15 do 50 tysięcy godzin. W tym czasie zużyciu uległoby około 30 żarówek.

Odporność na uderzenia i temperaturę

Oświetlenie LED w przeciwieństwie do żarówek nie posiada elementów szklanych i żarników. Do jego produkcji wykorzystuje się tworzywa sztuczne odznaczające się doskonałą jakością oraz aluminiowe elementy. Dlatego oprawy LED wyróżnia duża odporność na wszelkie wstrząsy i uderzenia, a także niską temperaturę.

Bezpieczeństwo użytkowania

Jak już wspomniano, diody LED wytwarzają znikomą ilość ciepła. Większość energii ulega w nich przetworzeniu w światło. Dzięki temu oświetlenie prawie wcale się nie nagrzewa i nawet po dłuższym czasie jego działania człowiek może dotknąć lampy, nie ryzykując oparzeniem. Tymczasem żarnik w żarówce może osiągnąć na tyle wysoką temperaturę (np. kilkaset stopni Celsjusza), że obiekt zostanie narażony na pożar. W bardziej wrażliwych na wysokość temperatury miejscach warto więc – nie tylko ze względu na oszczędność, lecz także bezpieczeństwo – zamontować oświetlenie LED.

Funkcjonalne rozmiary

Zaletą oświetlenia LED jest też jego często niewielki rozmiar, który doskonale sprawdza się w przestrzeniach niedostępnych dla żarówek. W takich miejscach wykorzystuje się na przykład taśmy LED.

Dowolny wybór barwy

Technologia LED pozwala także na uzyskanie światła o wybranej barwie bez użycia filtrów, które blokują część światła i negatywnie wpływają na działanie oprawy. Oświetlenie LED to również możliwość wyboru najbardziej odpowiedniej temperatury barwowej – ciepłej, neutralnej bądź chłodnej.

Inteligentne oświetlenie

Zastanawiając się nad tym, czy warto kupić lampy LED, dobrze też wziąć pod uwagę, że do produkcji opraw stosuje się często podobne elementy elektroniczne, co w przypadku komputerów. Dzięki temu nad lampami można sprawować kontrolę, nie tylko używając zwykłych przełączników. Za sterowniki do oświetlenia mogą służyć także mobilne urządzenia, na przykład smartfony. Zdalne sterowanie oświetleniem to nie tylko wygoda, ale również większe bezpieczeństwo. Oświetlenie LED często też pozwala na synchronizację z czujnikami ruchu oraz czujnikami natężenia oświetlenia. Lampy mogą więc dostosowywać natężenie oświetlenia do warunków panujących we wnętrzu oraz włączać i wyłączać w odpowiedzi na obecność kogoś lub jej brak w konkretnym miejscu. Takie inteligentne systemy sterowania oświetleniem są coraz częściej obecne w budynkach użyteczności publicznej.

Koszt

Oświetlenie LED ma bardzo wiele znaczących zalet. Wad natomiast nie posiada zbyt dużo. Jednym z minusów jest wyższa cena opraw LED niż żarówek. Ze względu jednak na bardzo długi czas użytkowania oświetlenia LED oraz zużywane przez nie niewielkie ilości energii w porównaniu do innych źródeł światła stanowi ono bardzo korzystny finansowo wybór.

Wrażliwość na wysoką temperaturę

Oprawy LED charakteryzują się niewielką odpornością na wysokie temperatury, które mogą zmniejszyć moc ich świecenia. Dlatego nie nadają się czasem do użyć przemysłowych oraz pracy w trudnych warunkach.

Brak odporności na spadki i skoki napięcia

Do wad lamp LED należy ich wrażliwość na skoki i spadki napięcia, do których często dochodzi w przypadku starszych instalacji elektrycznych. W wyniku takich problemów oświetlenie może ulec uszkodzeniu. Aby do tego nie doprowadzić, warto zainstalować specjalne zasilacze.

Specjaliści COMATIQ instalują systemy inteligentnego sterowania oświetleniem DALI-2 z użyciem opraw LED. Takie rozwiązanie oświetleniowe jest szczególnie oszczędne i warte wyboru w obiektach o większym metrażu, takich jak hale magazynowe, zakłady produkcyjne i obiekty użyteczności handlowej. Jeżeli zastanawiasz się, czy system DALI-2 sprawdzi się w konkretnym budynku, skontaktuj się z nami telefonicznie lub mailowo.